احمد حامی

ملیت :  ایرانی   -  قرن :

احمد حامی استاد دانشکده فنی، کاشف معادنی چون سیمان جاجرود و آب‌گرم و معاون فنی وزارت راه و ترابری است.
 

شناسنامه
سال 1286 ه.ش	تولد
یهمن سال 1379 ه.ش	درگذشت
-	علت درگذشت
قطعه ۸ بهشت سکینه (سلام الله علیها) کرج	آرامگاه
ایرانی	ملیت
اسلام	دین
شیعه	مذهب
-	دیگر نام ها
مهندسی راه و ساختمان	تحصیلات
دانشگاه زوریخ	دانشگاه
تدریس	زمینه فعالیت
-	سبک
از سال 1316 ه.ش	سال های فعالیت
چندین تألیف	آثار مهم

زندگی نامه

تولد

استاد احمد حامی در سال ۱۲۸۶ ه.ش در یکی از محله های قدیمی تهران در خانواده ای متدین متولد شد.

درگذشت

استاد حامی، سرانجام پس از عمری تدریس و تلاش پیگیر در راه اعتلای ایران عزیز و خدمت به مردم در دهم بهمن‌ماه 1379 ه.ش در گذشت و در قطعه ۸ بهشت سکینه (سلام الله علیها) کرج به خاک سپرده شد.
 

سمت و فعالیت ها

فعالیت های علمی

تحصیلات

پس از طی تحصیلات ابتدایی در مدارس توفیق و حسینیه، تحصیلات متوسطه خود را در دبیرستان دارالفنون به پایان رساند. در سال ۱۳۰۸ با شرکت در آزمون اعزام به خارج به همراه نخستین گروه محصلان عازم برلین شد. به دلایلی پس از یک سال به تهران بازگشت و سپس راهی سوییس شد. در آن جا موفق به گذراندن تحصیلات دانشگاهی در دانشگاه زوریخ، در رشته مهندسی راه و ساختمان با درجه ممتاز شد. در سال ۱۳۱۵ به کشور مراجعت کرده و همزمان با گذرانیدن دوران خدمت نظام وظیفه، در سمت ریاست راه استان مشغول به فعالیت شد.
 

تدریس

دانشکده فنی دانشگاه تهران دو سال قبل از مراجعت او به کشور یعنی در سال ۱۳۱۳ تاسیس شده بود و وی در همان سال های پس از مراجعت به ایران (دقیقاً در سال ۱۳۱۶) به دعوت استاد علی اکبر حکمت، همزمان با فعالیت در وزارت راه، در این دانشکده به تدریس پرداخت.

پایه گذاری دانشکده فنی در محل کنونی آن به همت استاد حامی و جمعی دیگر از استادان آن زمان بوده است، چرا که قبل از آن این دانشکده در طبقه فوقانی دارالفنون در خیابان ناصرخسرو قرار داشت. استاد حامی با ۴۶ سال تدریس در این دانشکده یکی از وفادارترین استادان دانشگاه تهران محسوب می شود. ناگفته نماند که استاد حامی علاوه بر دانشگاه تهران، در دانشگاه های پلی تکنیک (امیرکبیر)، دانشگاه تبریز و دانشگاه فارابی اصفهان نیز به تدریس اشتغال داشته است.
 

فعالیت های اجرایی

شخصیت چند بعدی استاد، این امکان را به ایشان می‌داد که علاوه بر امور دانشگاهی، به امور اجرایی نیز بپردازد. از این رو، مسؤولیت‌هایی نظیر مدیریت اداره ارتباطات در سازمان برنامه، مدیریت کل راه‌ها در وزارت راه و معاونت فنی وزارت، مشارکت در بسیاری از طرح‌های عمرانی از جمله راه آهن میانه و شاهرود که از شاهکارهای مهندسی ایران می‌باشد را برعهده گرفته و در کنار آن، همکاری نزدیکی با مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه و سازمان برنامه و بودجه در تدوین مقررات و مشخصات فنی داشت و ایجاد مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مشارکت فعالی را اعمال کرد.

وی بارها پیشنهاد پست وزارت راه را به علت علاقه وافر به تدریس، رد کرد. مجموعه ویژگی‌های منحصر به ‌فرد استاد احمد حامی، او را به ‌عنوان یکی از ارکان تاریخ مهندسی کشور مطرح می‌کند و همچنین اطلاعات بسیار دقیق استاد از خصوصیات زمین‌شناختی و جغرافیای مناطق مختلف ایران، این امکان را به ایشان داد که بسیاری از معادن کشور از جمله معادن سیمان در جاجرود و آبگرم، معدن ماسه‌ سیلیسی در فیروز کوه، معدن قیر معدنی در بهبهان و کانولن در جاجرود و میانه را کشف کند. دانشگاه آکسفورد از او با عنوان پدر مهندسی عمران ایران یاد کرده‌است.
 

آثار

وی در بسیاری از مقالات خود طرح های پیشنهادی مفیدی در زمینه مهندسی راه و ساختمان ارایه داده که کوتاه کردن راه شمال، نامناسب بودن راه هراز، آباد کردن خوزستان و. . . از آن جمله اند. مهندس احمد حامی در کنار تالیفات و مقالات چاپ شده خود، تعداد قابل توجهی گزارش و مقاله منتشر نشده دارد که نسخه ای از این نوشته ها در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن نگهداری می شود. عناوین تعدادی از این ۲۳ اثر منتشر نشده او عبارتند از: «صنعت سیمان کشور»، «خشت گلی و گل آهکی»، «سنگ های گرانبها»، «آجر سفالی، آجر جوش و آجر نسوز»، «درباره بتن کفی»، «سنگ شناسی»، «راهداری» و. . گفتنی است؛ استاد حامی، حقوق مربوط به تمامی آثار خود را به دانشگاه تهران اهدا کرده است.
 

کتاب‌های فنی و مهندسی

مصالح ساختمانی
سیمان‌های طبیعی
سیمان نسوز
آسفالت گوگردی
آسفالت
راه‌های ایران در گذشته و آینده
روسازی آسفالتی خیابان‌های تهران
ماشین‌های متراکم‌کننده زمین‌های خرده سنگی
راه‌سازی از روی زمین تا زیر چرخ غلطان
راه‌های ایران
برآورد ساختمان‌ها
آب‌یابی، آب‌رسانی، آب‌یاری
آب‌سنجی در ایران باستان
 

کتاب‌های ادبی و تاریخی

سفر جنگی اسکندر مقدونی به درون ایران و هندوستان بزرگترین دروغ تاریخ است (استاد احمد حامی در مقدمه‌ی این اثر نوشته‌اند: «من یکی از هزاران هزار ستایش‌گران فرهنگ ایران زمین هستم، ایران زمین و مردمش را دوست دارم». )
هلنیسم دروغی بزرگ دربارهٔ فرهنگ ملتی کوچک
خط فارسی
کیش مهر یا بغ مهر
 

پروژه های تحقیقاتی و کشفیات

برخی از پروژه های تحقیقاتی که با نظارت مهندس حامی در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن انجام شد، عبارتند از: کند گیر کردن زمان گیرش گچ با استفاده از افزونه های مختلف، سیمان بنایی، بررسی و مطالعه ملات های متداول در ایران، تهیه نوعی مصالح جدید از سنگ تراس و آهک، استفاده از سیلیس میکرونی در ساخت بتن با مقاومت بالا، آجرهای ماسه آهکی، کاهش سختی آب با استفاده از گرد سنگ تراس، آجر، شفته آهکی، آسفالت گوگردی و. . . .
سیمان تراس، ماسه سیلیسی، قیر معدنی، کائولن، سیمان طبیعی، آهک آبی و نسوز سیلیکاتی و. . . از جمله کشفیات مهندس حامی به شمار می آیند. دکتر حامی تمام منابع گچ کشور را می شناخت و حتی آن زمان منابع گچ بی آب را که در طبیعت دو مولکول آب خود را از دست داده، کشف کرد و این درحالی است که این نوع گچ به تازگی در دسته بندی گچ های کشورهای پیشرفته آمده است.

در نگاه دیگران

16 مهرماه به منظور تجلیل از مقام علمی و خدمات ماندگار زنده یاد مهندس حامی، بنیانگذار مهندسی نوین و پدر مهندسی عمران ایران به عنوان روز بزرگداشت «استاد مهندس احمد حامی» و روز «بتن» نامگذاری شده است. همکاری و مشارکت استاد حامی در ساخت و راه اندازی بسیاری از راه ها، پل ها، راه های آهن، فرودگاه ها، بنادر کشور و. . . بسیار ستودنی است، به همین دلیل و با توجه به تسلط وی به راه های کشور، باعث شد تا استاد حامی را «پدر راه های ایران» بنامند.
• بنیانگذار مهندسی نوین
• پدر مهندسی عمران

منابع:
1. دانشگاه تهران
2. ویکی پدیا
3. خبرگزاری ایسنا
4. وبسایت سافت اینجا